Μάικλ Μούρκοκ

Κριτική : Μάντη Γιώργου

Ο Μάικλ Μούρκοκ (ΜΜ) γράφει επίσης με τα ψευδώνυμα bill barclay, e.p. bradbury, james colvin, desmond reid.

Γεννήθηκε στο Μίτσαμ , του Σάρρευ , 18 Δεκεμβρίου 1939

Παντρεύτηκε
1) Τη Χίλαρυ Μπαίηλυ , συγγραφέα , το 1962 , (δυο κόρες και ένας γιός)
2) Τη Τζιλλ Ρίτσες , ζωγράφο , το 1978

Διαμένει κατά διαστήματα στο Λονδίνο , την Ισπανία , το Μαρόκο , το Τέξας και την Καλιφόρνια των ΗΠΑ

Ο ίδιος ο Μ.Μ. σχολιάζει :
"Το έργο μου ποικίλει τόσο πολύ ώστε προσελκύει τελείως διαφορετικούς αναγνώστες. Το περισσότερο δεν είναι στην πραγματικότητα "σκληρή sf" , είναι "Φάντασυ" και ως επί το πλείστον δανείζεται από άλλα είδη για ειδικές ειρωνικές χρήσεις. Οι έμμονες ιδέες μου είναι ο ιμπεριαλισμός , ο τρανς – σεξουαλισμός (δεν πιστεύω σε φυλετικούς ρόλους σαν χαρακτηριστικό επιβίωσης – σήμερα πάνε αντίθετα με την επιβίωση) , ρατσισμός , πώς να ζει κανείς και να μεγαλώνει σε μοντέρνες πόλεις , κ.λ.π.

Οι μοντέρνοι ευσεβείς ( θρησκόληπτοι) είναι άλλος συχνός στόχος. Μου αρέσει η αλλαγή. Πιστεύω ότι οι άνθρωποι και τα πράγματα πρέπει να είναι απεριόριστα εύκαμπτα. Είμαι ένας αναρχικός στο ότι πιστεύω ότι κάθε άνθρωπος πρέπει νάναι αυτοκυβερνόμενος και κοινωνικά συνειδητοποιημένος."

Ο Μ.Μ. δεν αρέσει στην sf : χωρίς αμφιβολία, γι’αυτό το λόγο υπήρξε μεγάλος πατέρας του new wave και ταυτόχρονα ο Πρωτέας του.

Εφόσον οι ιστορίες του είναι "γεμάτες με προσωπικά σύμβολα" , ένα κλειδί σ’αυτή την "ευστροφία του παράδοξου" βρίσκεται στο ότι ο ΜΜ μεγάλωσε κατά τη διάρκεια μιας κρίσιμης φάσης στη Βρεττανική Ιστορία.

Το μόνο παιδί χωρισμένων γονιών , (ο ένας ήταν Εβραίος ) , ο ΜΜ "μεγάλωσε με ένα στίγμα Χριστιανικού Μυστικισμού". Προπαγανδιστής παλιά του Φιλελεύθερου Κόμματος (τώρα υποστηρίζει το Αναρχικό Κίνημα).

Ανέλαβε το περιοδικό new worlds και με τη βοήθεια των καλύτερων συγγραφέων της εποχής , συντηρητικών και πειραματιστών , το έκανε ένα από τα πιο προκλητικά αλλά και πιο παρεξηγήσιμα περιοδικά sf. Μη ικανοποιημένος από την sf των Αμερικανικών pulp magazines αλλά και από την αυτό-ευαρέσκεια των συμπατριωτών του συγγραφέων sf, σε μια εποχή που η sf ήταν Μεσσιανική και αφελής , ο ΜΜ επηρεάστηκε από την Ευρωπαική avant- garde σκηνή , πιστεύοντας ότι κάποια επέκταση του είδους με καθαρά πειραματικές τεχνικές θα παρήγαγε έργο πιο ηθικά και ψυχολογικά σχετικό με την μοντέρνα εποχή.

Επειδή ο ΜΜ αναγκάσθηκε να υποστηρίξει οικονομικά το nw , έγραψε βιαστικά ορισμένες ιστορίες "σπαθιού και μαγείας", που θα πουλούσαν έτσι κι αλλιώς.

Παρόλα αυτά και σ’αυτό ακόμη το "εμπορικό είδος" ο ΜΜ πειραματίσθηκε όσο κανείς άλλος , βάζοντας κι ορισμένα "ψήγματα sf" μέσα στην "ηρωική φαντασία" , δημιουργώντας έτσι το είδος που ο ίδιος ονόμασε "science fantasy". Αποθέωση όλων των ιστοριών αυτών είναι το βιβλίο του gloriana , που θα μπορούσε να οναμασθεί "μια παράλληλη Βασίλισσα Ελισάβετ σ’ένα κόσμο ηρωικής φαρσοκωμωδίας και ιλαρο- τραγωδίας με νύξεις και ίχνη sf". Τα μόνα διηγήματά του που στερούνται καλλιτεχνικής και λογοτεχνικής αξίας είναι αυτά που έγραψε όταν ήταν παιδί.

Περισσότερο του αρέσει η Μετα- Φυσική παρά η Φυσική. Περισσότερο η Κοινωνική Σάτυρα και Κριτική παρά η s.f. Υπάρχει περισσότερη Μετα- Φυσική στον όρο "multiverse" παρά Φυσική.

Σ’ένα βιβλίο του (the blood – red game ή the sundered worlds) , ο ένας από τους 2 "πεφωτισμένους" πρωταγωνιστές θυσιάζει την ζωή του για το καλό της ανθρωπότητας , ενώ ο άλλος προσεύχεται στο "πνεύμα" του multiverse ( o όρος προέρχεται από τον john cowper powys) , δηλ. τη μυστικιστική ύπαρξη των μυριάδων συμπάντων σε άλλες διαστάσεις , οι οποίες κατά περίπτωση συγκλίνουν και διασταυρώνονται. Είναι μια υπόκλιση στην ιστορία , ένα υπαρξιακό παιχνίδι , στο οποίο διαμέσου αυτογνωσίας η ανθρωπότητα μπορεί να επιβιώσει. Η σχετική Εσχατολογία , έχει βασικά προέλευση από τον Ζοροαστρισμό τον οποίο θαυμάζει ο ΜΜ (παρόλο που τελικά απομυθοποιεί όλες αυτές τις πεποιθήσεις ) . Στη συνεχή πάλη μεταξύ Χάους και Τάξης , η ζυγαριά κρατιέται από το Κοσμικό Χέρι. Έτσι ενεπνεύσθη το Μύθο του Αιώνιου Πρωταθλητή , ο οποίος παίρνει διαφορετικές ταυτότητες , οι οποίες εξαρτώνται από το πιο σύμπαν απαιτεί την μετανσάρκωσή του. Οι αμφιβολίες του ήρωα , αν κάνει το σωστό και πιο είναι το σωστό , είναι καθαρά brecht-ικές. Ο ΜΜ περιγράφει τον εαυτό του "σαν ένα διστακτικό , τραυλίζοντα αναρχικό με μια βαθειά , άσβεστη θρησκευτική αίσθηση". Ο ΜΜ διαφωνεί στο ότι ενώ ένα από τα βασικά θέματα της λογοτεχνίας του 19ου αιώνα είναι "η προσπάθεια του ατόμου να βρει την προσωπική του ελευθερία σε μια καταπιεστική κοινωνία", σήμερα στις Δυτικές Δημοκρατίες το πρόβλημά μας είναι "πώς να χρησιμοποιήσουμε αυτή την ελευθερία".

Το απώγειο επίτευμα του ΜΜ είναι η σειρά του jerry cornelius. Ξανάγραψε ορισμένες ιστορίες heroic fantasy αλλά με τους όρους της "Όπερας της Πεντάρας" του brecht. Μια εκθαμβωτική, ζαλιστική, ειρωνική, σύνθεση : αστυνομικό, θρίλλερ, γοτθικός τρόμος, περιπέτεια, γουέστερν, κατασκοπευτικό, και λίγη επιστημονική φαντασία. Ένα μοντάζ – κολλάζ από αυθεντικές επικεφαλίδες , δημοσιογραφικά στιγμιότυπα, στίχους τραγουδιών ρόκ, αποσπάσματα από films noires και cult λογοτεχνίας, νέα μόδας, στρατιωτικές ή άλλες διαφημίσεις, επιστημονικές αναφορές, μηνύματα computers, ιατρικές γνωματεύσεις, θεατρικές παραστάσεις, βρισιές από άτομα του υποκόσμου και των δρόμων, σχολικές ανακοινώσεις, και ότι άλλο μπορεί να φαντασθεί κανείς.

Ο ΜΜ είναι "ενάντια στην τυραννία του χρόνου και της ανθρώπινης κατάστασης". Ο Μεσσίας του είναι ο j.c.

Κάνει αναφορές στον Βισνού και τον Σίβα , τον Εξολοθρευτή , τον Καταστροφέα. Παραδόξως , ο ΜΜ , αποχωρώντας από τους αυστηρούς περιορισμούς και παραδοχές του είδους , είναι ίσως ο μόνος Βρεττανός που μπόρεσε να μας πει οικείες αλήθειες ή κακά.