Φίλιπ Κ. Ντικ

Βιογραφικά και Βιβλιογραφικά στοιχεία υπό Γιώργου Μάντη

ΚΑΝΤΑΤΑ ΓΙΑ ΨΥΧΕΔΕΛΕΙΑ
΄Η ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟΥΣ ΚΟΣΜΟΥΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΟΜΟΙΩΜΑΤΑ 1928 - 1982
΄Η ΠΩΣ ΤΑ ΚΑΤΑΦΕΡΝΟΥΜΕ ΕΔΩ ΚΑΙ 16 ΧΡΟΝΙΑ
ΜΕΤΑ ΤΗ ΒΟΜΒΑ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΤΟΥ philip k.dick (2/3/1982)

Σάντα Αννα, Καλιφόρνια. Μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο και αφού είχε πέσει σε κώμα για αρκετές μέρες, πέθανε την 2/3/1982 ένας από τους μεγαλύτερους σύγχρονους συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας αλλά και της σύγχρονης λογοτεχνίας.

Αυτοκτονία ή παράλειψη ; (Ξέχασε να πάρει το χάπι του). Λίγες μέρες πριν πέσει σε κώμα, είχε εκμυστηρευθεί σε στενό φίλο του ότι είχε ένα άσχημο προαίσθημα και ένα αδιόρατο φόβο αλλά και ενδείξεις ότι ήταν και ο ίδιος ένα ανδροειδές (μια ρέπλικα) και συνεπώς κινδύνευε να "βγει στη σύνταξη" (να δολοφονηθεί ) από τον harrison ford, τον πρωταγωνιστή της ταινίας blade runner, που γυρίστηκε από τον σκηνοθέτη του "alien" ridley scott με βάση το βιβλίο του dick "do androids dream of electric sheep?" (Ονειρεύονται τα ανδροειδή ηλεκτρικά πρόβατα ;) Για φαντάσου … Και σε κάποιο άλλο, κριτικό της s.f. "Ξέρεις, μερικές φορές διερωτώμαι…Αυτές οι μακρινές χώρες, για τις οποίες διαβάζουμε π.χ. Ιαπωνία, Αυστραλία κ.α δεν υπάρχουν στην πραγματικότητα. Δεν υπάρχει τίποτε εκεί. Εκτός αν αποφασίσεις να τις επισκεφθείς, οπότε "εκείνοι" (the men in black) τα φτιάχνουν, τα κτίρια, τους ανθρώπους, τα πάντα. Πάντα προλαβαίνουν, διότι δουλεύουν πραγματικά πολύ γρήγορα, κι όταν φθάσεις εκεί, οι πόλεις είναι έτοιμες για σένα. Μόλις φύγεις, παύουν να υπάρχουν…"

Ένας συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας πρέπει να βλέπει, αυτά που οι άλλοι δεν μπορούν να δουν. Οι λίγοι συγγραφείς που καταφέρνουν κάτι τέτοιο, δίνουν στον αναγνώστη κάτι παραπάνω από απλή διασκέδαση, μια αίσθηση αποκάλυψης. Χρειάζεται λίγο να είναι κανείς μεγαλοφυία ή τρελός για να βλέπει αυτά που δεν βλέπουν οι κοινοί άνθρωποι. Ο Φίλιπ Κ.Ντικ πρέπει να ήταν και τα δυο.

Ο Φίλιπ Κ. Ντικ γεννήθηκε στο Σικάγο το 1928, αλλά έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη Δυτική Ακτή, μεταξύ san francisco και marin county, όπου και παρακολούθησε για ένα χρόνο το Πανεπιστήμιο του berkeley. Εργάστηκε κατά καιρούς σε δισκοπωλείο και για ένα διάστημα παρουσίαζε μία εκπομπή κλασσικής μουσικής σε τοπικό ραδιοφωνικό σταθμό. Παντρεύτηκε 5 φορές και είχε 3 παιδιά. Τα πρώτα χρόνια του σαν συγγραφέας υπέφερε συχνά από φτώχεια και πείνα. Απόδειξη ότι έτρωγε αυτός και η γυναίκα του τροφή για σκύλους και γάτες. Από μικρός είχε επαναστατικές ιδέες και αμφισβητούσε τα πάντα. Η ίδια η Επιστημονική Φαντασία είναι ένα λογοτεχνικό είδος εξέγερσης και επανάστασης, άρνησης και αμφισβήτησης των πάντων. Εναντίον του κατεστημένου, παραδεδεγμένων ιδεών, ηθικών αξιών κ.λ.π.

Ο ίδιος ο Ντικ διερωτόταν και αμφέβαλε για την ύπαρξη ακόμη και του ίδιου του Σύμπαντος ή και του Θεού. Τίποτε δεν άφηνε όρθιο. Αμφέβαλε ακόμη και για την ύπαρξη του ίδιου του ανθρωπίνου γένους ή και του ίδιου του εαυτού του, όπως ο descartes.


Ο θάνατος και ο ανθρώπινος πόνος τον έκαναν τρελό από αγανάκτηση κατά του Θεού.

Πίστευε στον άνθρωπο και αγαπούσε τους συνανθρώπους του. Δεν πίστευε ότι ο άνθρωπος ρέπει φύσει προς την αμαρτία, αλλά σπρώχθηκε σ΄αυτήν.

Οι κατά καιρούς παπάδες δημιούργησαν την θεωρία ότι ο άνθρωπος είναι αμαρτωλός, πράγμα που είναι αισχρό ψέμα. Αυτός που πραγματικά είναι εγκληματική φυσιογνωμία ή μεγάλος μαλάκας είναι ο Θεός και κανένας άλλος (nietsche, moorcock κ.α.). Ο ίδιος έλεγε : "Θεέ, μου πήρες τη γυναίκα που αγαπούσα, μετά τη φιλενάδα μου και τώρα τη γατούλα μου. Ακουσέ με, τέλος πάντων, είσαι άδικος & ανήθικος". Και σε ένα βιβλίο του : "Αν είσαι ο υιός του Θεού, πες μου γιατί σκότωσες τη γάτα μου ;". "Γιατί ήταν μια ηλίθια γάτα". "Γιατί την έφτιαξες ηλίθια ; Το λάθος ήταν λοιπόν δικό σου, κι όχι της γάτας μου."

Τάχτηκε κατά του πολέμου του Βιετνάμ και του nixon, υπέρ των χίππυς και του ψυχεδελικού ροκ. Η fbi και η cia τον έγραψαν στα μαύρα τους κατάστιχα για αντιαμερικανικές ενέργειες. Τα είχε με τους πράκτορες της fbi, που καθυστερούσαν να διαρρήξουν το διαμέρισμά του και να το ψάξουν για αναρχοκομμουνιστικό υλικό. (Οι περισσότεροι φίλοι του ήταν κομμουνιστές, ενώ ο ίδιος ήταν αναρχικός). Ωσπου μια μέρα γύρισε και βρήκε το διαμέρισμά του άνω – κάτω, με κλεμμένα όλα τα χειρόγραφά του. Τελικά μάλωσε και με τους φίλους του για πολιτικούς λόγους. Μια ζωή έζησε τη μοναξιά ενός Λύκου της Στέπας (herman hesse). Η υπερβολική αγάπη του για τον συνάνθρωπο τον έκανε να βάζει τους ήρωες των μυθιστορημάτων του σε μη πραγματικούς κόσμους αλλά σε κόσμους που να συμφωνούν με τα δικά του standards. Ήταν ένας γεννημένος ρομαντικός αναρχικός, ένας ουτοπιστής, ένας αντι – ρεαλιστής. Πολλά βιβλία του μπορούν να θεωρηθούν αυτοβιογραφικά, γι΄αυτό είναι γεμάτα πίκρα, δυστυχία, απαισιοδοξία, θάνατο, αυτοκτονίες, άγχη, αμφιβολία και εν γένει ανθρώπινο πόνο.

Ο ίδιος πονούσε και συνέπασχε μαζί με τους ήρωές του, που στην πραγματικότητα ήταν προβολές των δικών του φίλων ή και του εαυτού του. Προσωπικά δεν θάθελα ποτέ να βρεθεί σ ΄ένα τέτοιο εναλλακτικό κόσμο. Όταν στενοχωριόταν πολύ, όπως όταν έμαθε από ένα φίλο του γιατρό, ότι η φιλενάδα του, μια όμορφη κοπέλα 24 χρονών και άριστη φοιτήτρια, θα πέθαινε σε 6 μήνες από λευχαιμία, κλείστηκε μήνες στο δωμάτιό του και άρχισε να γράφει με μανία στενάχωρα βιβλία ακούγοντας ταυτόχρονα παράξενη μουσική (weird rock), jazz and classical music. Άλλος εφιάλτης του ήταν η παράξενη αρρώστια ενός παιδιού του, που κανένας γιατρός δεν μπορούσε να διαγνώσει και που τελικά όμως γλίτωσε από το θάνατο, αφού κόντεψε όμως να τρελάνει τον ίδιο. Πολλές γυναίκες του τον εγκατέλειψαν κατά καιρούς άκαρδα (λίγους μήνες μετά τον γάμο, π.χ. cleo apostolides) και του προξένησαν πολύ πόνο γιατί τις υπεραγαπούσε. (Τον έφεραν στα πρόθυρα αυτοκτονίας και τον οδήγησαν και στα σκληρά ναρκωτικά, όπως στο lsd).

Φίλοι του ήταν ο norman spinrad, ο theodore sturgeon, ο roger zelazny και, χωρίς να τον έχει συναντήσει ποτέ, ο thomas disch. Εκτιμούσε πολύ σαν άνθρωπο τον robert heinlein, αν και διαφωνούσε ριζικά πολιτικά μαζί του. Θαύμαζε επίσης για τις επαναστατικές ιδέες της την ursula k. le guin και τον michael moorcock για τον αναρχισμό του. Με τον norman spinrad ήταν αδελφικός φίλος και κατά καιρούς μοιράστηκαν και την ίδια φιλενάδα, που πέθανε τελικά από λευχαιμία.


Βαθιά ενσυνείδητα θρησκευτική φύση ο ίδιος, με ριζωμένες μέσα του τις έννοιες της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ηθικής, της τιμιότητας και του καλού και της αγάπης, υπέφερε πολύ στη ζωή του, διότι δεν μπορούσε να συννενοηθεί με τους άλλους.

Ήταν ένας περιθωριακός, ένας outsider μ΄όλη τη σημασία της λέξης (βλέπε collin wilson). Μισούσε θανάσιμα τον στρατό και την αστυνομία, που καταπιέζουν τους ανθρώπους και δεν τους αφήνουν σε ησυχία, τρομοκρατώντας τους. Πολλές νύχτες είχε μείνει άγρυπνος, περιμένοντας με αγωνία "το δυνατό χτύπημα στην πόρτα " από τους μπάτσους. Μια νύχτα τον ανέκριναν μέχρι το πρωί, επειδή οι γείτονές του – έγχρωμοι – ανήκαν στους Μαύρους Πάνθηρες και είχε άριστες σχέσεις μαζί τους. (Η αστυνομία κάτι τέτοιο δεν το θεωρούσε καθόλου σύνηθες για ένα "φυσιολογικό" Αμερικανό).

Η φτώχεια τα πρώτα χρόνια της συγγραφικής του καριέρας, τον ανάγκαζε να δουλεύει συνέχεια, ολόκληρα 24ωρα, να μην κοιμάται σχεδόν καθόλου, να γράφει ασταμάτητα διηγήματα, μόνος του, μόνος του, μόνος του...τελείως μόνος του. Μια ζωή μόνος του. Μόνος του πέθανε, χωρίς κανένα πάνω από το προσκέφαλό του. Έχασε πολλούς φίλους του από ναρκωτικά, άλλοι πέθαναν, άλλοι τρελάθηκαν, άλλοι έμειναν διανοητικά ανάπηροι, φυτά. Ο ίδιος, όπως έλεγε, πήρε κατά καιρούς πολλές αμφεταμίνες για να μην κοιμάται και μόνο μιάμιση φορά lsd. Παρ΄όλα αυτά τα καλύτερα βιβλία του γράφτηκαν πριν πάρει βαριά ναρκωτικά.

Κάποτε βρέθηκε στο δρόμο, χωρίς σπίτι (του έκαναν έξωση, ύστερα από υπόδειξη της αστυνομίας). Με οτοστόπ κατέληξε στο vancouver του Καναδά, όπου παρουσιάστηκε και στη s.f. convention, που έγινε εκεί. Τότε σταμάτησε τα ναρκωτικά αλλά και το γράψιμο και γι΄αυτό έπασχε από βαριά κατάθλιψη. Εμπλεξε τότε με πόρνες και μετά παντρεύτηκε μια πλούσια με την οποία έκανε ένα όμορφο αγόρι. Μετά ένα χρόνο τον εγκατέλειψαν και οι δυο. Ο ίδιος δεν τους κράτησε ποτέ κακία. Ηταν ένας καλός άνθρωπος. Ερωτεύθηκε τη φωνή της ροκ – φολκ τραγουδίστριας linda ronstadt και γι΄αυτό την έβαλε ηρωίδα σ΄ένα τελευταίο βιβλίο του (divine invasion). Όταν επισκέφθηκε τη Γαλλία, εντυπωσιάσθηκε από την αγάπη που του έδειξαν οι Γάλλοι φανατικοί αναγνώστες του, ενώ οι συμπατριώτες του μέχρι τότε τον είχαν υπο – εκτιμήσει. Τους έβγαλε ένα λόγο, έχοντας την πεποίθηση ότι ήταν μια μετενσάρκωση του Ζωροάστρη. Εκεί γνώρισε τον harry harrison, τον john brunner και τον robert sheckley. Ο ίδιος έλεγε ότι το απροσδόκητο, του έφερνε ένας είδος πνευματικής παράλυσης π.χ. ένα σκασμένο λάστιχο του αυτοκινήτου του ήταν γι΄αυτόν (α) το τέλος του κόσμου και (β) μια εισβολή τεράτων. Του άρεσε πολύ το serial star trek, διότι είχε έντονες στιγμές απροσδόκητου π.χ. σαν την παρακάτω:

ΠΛΟΙΑΡΧΟΣ ΚΕΡΚ : Σπόκ, το Εντερπράιζ θα τιναχθεί στον αέρα...

ΣΠΟΚ : (ήρεμος) Αρνητικό πλοίαρχε, είναι απλώς μια καμένη ασφάλεια...


Ίσως ήταν ο μόνος συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας, που χρησιμοποίησε το hugo αγαλματάκι του για να διαλύσει ένα καυγά αλητών στον κήπο του.

Παρά το στενόχωρο ύφος των βιβλίων του, αυτά δεν στερούνται το χιούμορ. Μερικές φορές είναι απολαυστικά. Αυτό που μου αρέσει περισσότερο από τα βιβλία του είναι ότι κάθε φορά που τα ξαναδιαβάζω, βρίσκω κάτι καινούριο κάθε φορά. Άλλη μια ένδειξη της σπάνιας λογοτεχνικής αξίας του έργου του.


Δύο είναι τα βασικά θέματα των έργων του. Οι εναλλακτικοί παράλληλοι και υποκειμενικοί κόσμοι του παράλογου και η σύγχυση ανθρώπου και ανθρώπινων ομοιωμάτων. Ασχολήθηκε όμως και με ταξίδια στο χρόνο (στο μέλλον, στο παρελθόν ή και παράλληλα), με ρομπότ, με σούπερ – κομπιούτερς, με εξωγήινους που ρυθμίζουν τη ζωή των ανθρώπων (και ελέγχουν τα πάντα, τις σκέψεις των ανθρώπων, τις κυβερνήσεις κ.λ.π.), με μεταφυσικά θεικά οράματα, με σχιζοφρένεια, παράνοια, ψυχεδελικά φάρμακα και γενικά με τη λογοτεχνία του παραλόγου.
-- Για τον Ντικ "ο κόσμος δεν είναι ποτέ αυτός που φαίνεται". Όλα είναι ένα όραμα, μια παραίσθηση, μια τρέλα, ένα όνειρο, μια έμμονη ιδέα. Κάθε άνθρωπος ζει σ΄ένα δικό του υποκειμενικό κόσμο, τον οποίο φέρνει στα δικά του μέτρα, σύμφωνα με τις πεποιθήσεις του και τα πιστεύω του. Γιαυτό και ο άνθρωπος είναι πάντα μόνος του και κανείς δεν πρόκειται να τον καταλάβει ποτέ.
-- Ο anthony boucher χαρακτήρισε το έργο του σαν "τον παγερό συμβολισμό του απόλυτου εφιάλτη".
-- Ο john brunner είπε γι΄αυτόν ότι "ήταν ο πιο μεγαλοφυής συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας σ΄ όλους τους πλανήτες του σύμπαντος".
-- Ο norman spinrad ότι "παρήγαγε το πιο αξιόλογο έργο s.f. από οποιονδήποτε άλλο".
-- Ο michael moorcock (άλλος γίγας) έγραψε ότι "ο Ντικ παρήγαγε σοβαρή λογοτεχνία για τις λαικές μάζες - και αυτός είναι ο μεγαλύτερος έπαινος που θα μπορούσε να του είχε γίνει".
-- Η ursula k. le guin ότι "ο Ντικ μας διασκεδάζει με την πραγματικότητα και την τρέλα, το χρόνο και το θάνατο, το αμάρτημα και τη σωτηρία. Τόσα χρόνια είχαμε τον δικό μας borges και δεν το είχαμε καταλάβει".
-- Ο john clute (κριτικός) τον χαρακτήρισε ως "τον μεγαλύτερο συγγραφέα s.f.που υπήρξε ποτέ" και δεν είχε άδικο.
-- Και πάλι ο αδελφικός του φίλος norman spinard τον χαρακτήρισε "μεταφυσικό"και ως "τον άνθρωπο που είδε τον Αρμαγεδδώνα και γύρισε ζωντανός".
-- Ο brian aldiss τον ονόμασε "μεγάλο μαέστρο της s.f.".
-- Ο roger zelazny ότι "οι κόσμοι των έργων του υπόκεινται σε συνεχείς αλλαγές, μεταβολές, αντιστροφές, αντικατοπτρισμούς, ανακλάσεις και διαθλάσεις που σε πετούν από τη μια στιγμή στην άλλη κυριολεκτικά στου διαβόλου τη μάνα….".
-- Ο edmund cooper τον χαρακτήρισε "τρομερά διασκεδαστικό αλλά και ενοχλητικά στενάχωρο".
-- Πάλι ο brian aldiss (από τους πατέρες του Αγγλικού new wave μαζί με τον j. g. ballard και τον michael moorcock) ότι "τα βιβλία του έχουν τόσες πολλές εκπλήξεις όσο μια πισίνα με πεινασμένους κροκόδειλους".
-- Ο ted white ότι "ο dick είναι τραγικά κωμικός και αντίστροφα".
-- Ο theodore sturgeon ότι "ένα βιβλίο του dick είναι αδύνατο να περιγραφεί. Είναι σαν να προσπαθείς να ξεφυλλίσεις ένα δέντρο χωρίς φύλλα, είναι σκέτη ματαιοπονία".
-- Ο allan brian (κριτικός των sunday times) ότι "ο Ντικ έκανε τους Ευρωπαίους Αβάν – Γκαρντίστες να μοιάζουν με ομφαλοσκόπους σε αδιέξοδο".
-- Τέλος ο ίδιος ο dick για τον εαυτό του "Αν κάποτε συναντούσα ένα εξωγήινο θα είχα περισσότερα να συζητήσω μαζί του, παρά με τον γείτονά μου".

Σχεδόν όλα τα έργα του αρχίζουν με τη βασική προυπόθεση ότι δεν υπάρχει απόλυτη αλήθεια, μία, απλή, μοναδική, αντικειμενική πραγματικότητα. Όλα είναι θέμα αντίληψης. Το έδαφος που πατάς μπορεί να κουνηθεί κάτω από τα πόδια σου. Υπάρχουν πολλαπλοί κόσμοι και πολλαπλές αλήθειες. Σουρεαλισμός και παραισθησία κυριαρχούν στο έργο του. Θεωρείται ο κατ΄εξοχήν συγγραφέας της παραισθησιακής s.f. Ένα από τα άγχη του ήταν ο φόβος ενός παγκοσμίου ολοκληρωτικού καθεστώτος (φασιστικού, κομμουνιστικού ή θρησκευτικού – το τελευταίο το χειρότερο απ ΄όλα).


Μελέτησε τρομερά τους αρχαίους Έλληνες προσωκρατικούς φιλοσόφους, αλλά και Ανατολικές φιλοσοφίες.


Άλλη έμμονη ιδέα του ήταν ότι Αμερική και Ρωσία συνωμοτούν σε βάρος των λαών της Γης. Για τον dick πρωταρχική πηγή των πάντων είναι το χάος και το παράλογο, η ασυναρτησία και ο σουρεαλισμός. Ο ίδιος έλεγε " Εμείς οι άνθρωποι είμαστε πολύ πιο λογικοί, ηθικοί και αγαθοί από τον δημιουργό μας, που είναι σίγουρα ανήθικος, διότι μας έφτιαξε για να σπάει πλάκα με μας, παίζονται παιχνίδια σκακιού ατελείωτα με τον Σατανά".


Το έργο του dick απετέλεσε πολλές φορές θέμα δικτατορικών διατριβών σε Ευρωπαικά Πανεπιστήμια. Τα πρώτα διηγήματά του ήταν το "beyond lies the wub " (1952) και το "roog" (1952). Μέσα σε 25 χρόνια έγραψε πάνω από 120 διηγήματα. Το 1953 μόνο, έγραψε 28 διηγήματα. Το 1954 έγραψε άλλα 28 διηγήματα. Οι εκδότες του είχαν χαζέψει από την παραγωγικότητά του.

Τα σπουδαιότερα απ ΄αυτά υπάρχουν στις ανθολογίες "a handful of darkness" (1955), "the variable man and other stories" (1957), "the preserving machine" (1969), "the book of philip k. dick" or "the turning wheel and other stories" (1973), "the best of philip k.dick" (1977) και "the golden man" (1980).

Το πρώτο μυθιστόρημά του ήταν το "solar lottery" (1955), το μπεστ – σέλλερ του. Στο βιβλίο αυτό, ο μόνος τρόπος για να αποκτήσει κανείς ισχύ, χρήμα και κοινωνική θέση, είναι να κερδίσει σ΄ένα ηλιακό λαχείο, με πρώτο αριθμό του λαχείου τη θέση του Προέδρου του Ηλιακού Συστήματος, του οποίου η ζωή απειλείται συνεχώς από σούπερ – δολοφόνους. Η μόνη ασφάλεια βρίσκεται στον 10ο πλανήτη του Ηλιακού Συστήματος, τον " Δίσκο της Φλόγας ", ακολουθώντας ένα εκκεντρικό Μεσσία.

Στο δεύτερο βιβλίο του "the world jones made" (1956) περιγράφει τη σύγκρουση ανάμεσα σ΄ένα καλό και ηθικό αστυνομικό και ένα " προγνώστη" που γίνεται Μεσσίας και υποκινητής λαικής εξέγερσης. Η λύση δίνεται από μερικούς εξωγήινους και μερικούς μεταλλαγμένους γήινους.

Ακολούθησε το "vulcan΄s hammer" (1956) στο οποίο ένας σούπερ – κομπιούτερ αρχίζει να σκοτώνει εξ΄αποστάσεως αυτούς που απειλούν τη ασφάλειά του. Είχαν προηγηθεί μερικά εξαιρετικά διηγήματα με κύριο θέμα τη σύγχυση μεταξύ ανθρώπων και μηχανικών ομοιωμάτων (ανδροειδών).

Στο "the Μan who japed" (1956) ένας διευθυντής Αναψυχής ψάχνει να βρει ένα ψυχοπαθή που καταστρέφει αγάλματα, έως ότου βρίσκει επαρκή στοιχεία που οδηγούν ότι ο τρελός αιρετικός είναι ο ίδιος ο εαυτός του.

Στο "eye in the sky" (1957) οι ήρωες μετά από ένα ατύχημα πέφτουν λιπόθυμοι, και στο στάδιο αυτό υποβάλλονται στις συνειδήσεις τους διάφοροι υποκειμενικοί κόσμοι από ορισμένους νευρασθενείς ανάμεσά τους. Ενας κόσμος θρησκόληπτων ανθρώπων, όπου οι επιστήμονες καταδιώκονται, ένας κόσμος γκραν – γκινιόλ με δαιμόνια και τέρατα, ένας κόσμος μιας στριμμένης γριάς όπου τα μισά έθνη δεν υπάρχουν και τα υπόλοιπα μπορούν να εξαφανισθούν με μια σκέψη και τέλος ένας υποκειμενικός κόσμος όπου σφάζονται με μανία στους δρόμους φασίστες και κομμουνιστές. Αριστουργηματικό βιβλίο γεμάτο άγχος & παραισθησία. Από τα καλύτερα του philip k.dick. Συνιστάται ανεπιφύλακτα.

Στο "cosmic puppets" (1957) ένας άνθρωπος γυρίζει στην πόλη που γεννήθηκε για να τη βρει πεδίο μάχης μεταξύ 2 θεοτήτων της Ζωροαστρικής Μυθολογίας (του Ορμάζντ και του Αριμάν).

Στο "time out of joint" (1959) ο κεντρικός ήρωας ζει απομονωμένος σ΄ένα ειρηνικό κλειστό κόσμο, το δωμάτιό του, ενώ γύρω μαίνεται ο πόλεμος και οι βόμβες καταστρέφουν τα πάντα. Ο ίδιος με τις ισχυρές προγνωστικές του ικανότητες προσπαθεί να βρει μια λύση. Στα 3 αυτά βιβλία οι ήρωες ζουν σε φανταστικές κόσμους και προσπαθούν να επανέλθουν στην πραγματικότητα.

Στο "dr.futurity" (1960, κυκλοφόρησε σε Ελληνική μετάφραση με τον τίτλο "Ταξίδι μέσα στο χώρο και στο χρόνο", ο Ντικ χάνει τον έλεγχο της πλοκής, μέσα σε πολλαπλά ταξίδια στο παρελθόν και στο μέλλον. Ενας γιατρός μεταπηδά αναπάντεχα στο μέλλον όπου το να είσαι γιατρός αποτελεί έγκλημα. Στέλνεται με χρονομηχανή στο παρελθόν για να εμποδίσει την εξόντωση των Ινδιάνων της Δυτικής Ακτής από τον sir francis drake. Τελικά οι περισσότερες ερωτήσεις μένουν αναπάντητες.

1962. Σημαδιακή χρονιά για τον dick. Κερδίζει το βραβείο hugo με το "the man in the high castle" (1962). Σ΄αυτό οι ήρωες ζουν σ΄έναν εναλλακτικό κόσμο όπου οι σύμμαχοι έχουν χάσει το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ιάπωνες κυβερνούν την Αμερική. ΄Ενας προφήτης σ’ ένα κάστρο μαθαίνει όμως από το i – ching ότι υπάρχει ένας άλλος κόσμος – που είναι και ο πραγματικός – στο οποίο οι σύμμαχοι κέρδισαν τον πόλεμο. Μεταφράστηκε και στα ελληνικά με τον τίτλο "Ο άνθρωπος στο ψηλό κάστρο". Εξαιρετική η σύλληψη, η πλοκή όμως κάπου χωλαίνει (κάνει κοιλιά σε πολλά σημεία ). Με το βιβλίο αυτό αρχίζει η β΄ περίοδος του Ντικ, που κατέχεται από μια υπερβολική παραγωγικότητα σε μυθιστορήματα.

Στο "the game- players of titan" (1963) ο κεντρικός ήρωας βρίσκεται με μια "ψεύτικη μνήμη" φυτεμένη στο μυαλό του από κάποιο άγνωστο εχθρό, πιθανώς από τον Τιτάνα, πιθανώς γήινο. Εξ΄ άλλου οι παίωτες από τον Τιτάνα μπορούσαν να εμφανίζονται σαν γήινοι ή εξωγήινοι κατά βούληση.

Στο "the simulacra" (1964) βρισκόμαστε σε μια "τρελή" κοινωνία. Μέλη αυτής της ιδιόρρυθμης κοινωνίας είναι ένας τηλεκινητικός πιανίστας, ένας ταξιδιώτης του χρόνου ( ο Γκέριγκ), μια γυναίκα – πρόεδρος της Γης, που έχει πιθανώς βρεί το φίλτρο της αιώνιας νεότητας και ομορφιάς, τα μηχανικά "ομοιώματα", το ζωάκι που είναι το καλύτερο μέσο ηχογράφησης μουσικής, η ορχήστρα με τα κανάτια κ.α. παραλογισμένοι και τρελοί.

Στο "penultimate truth" (1964) οι άνθρωποι μετά από ένα πυρηνικό πόλεμο ζούν κάτω από το έδαφος κλεισμένοι σε μεγάλες υπόγειες πολυκατοικίες, ενώ τα ρομπότ και οι κομπιούτερς που βρίσκονται στο έδαφος τους παραπλανούν διαδίδοντας ότι ο πόλεμος συνεχίζεται κι έτσι οι άνθρωποι φτιάχνουν συνεχώς όπλα για τον πόλεμο. Μέχρι που από περιέργεια βγαίνει έξω…

Στο "clans of the alphane moon" (1964), το κατ΄εξοχήν παρανοικό μυθιστόρημα, ένας απατημένος σύζυγος αποφασίζει να δολοφονήσει τη γυναίκα του εξ αποστάσεως.Χρησιμοποιεί για βοηθούς ένα τηλεπαθητικό γλοιώδες ον από τον Γανυμήδη, μια σέξυ αστυνομικίνα, κ.α. Έως ότου πέφτει σ΄ένα πλανήτη με κατοίκους 100% παρανοϊκούς με πιστοποιητικά. Πλήρης διαστημική τρέλα, ένα από τα καλύτερα βιβλία του dick γεμάτο διλήμματα. Διάβασέ το.

Στο "martian time – slip" (1964), το κατ΄εξοχήν σχιζοφρενικό μυθιστόρημα, ένας επιχειρηματίας αδίσταχτος, προσπαθεί να χρησιμοποιήσει ένα αυτιστικό ή σπαστικό σχιζοφρενικό παιδί για να αλλάξει την πραγματικότητα και να κάνει τις απάτες του. Το τέλος του βιβλίου είναι υπερβατικό. Είναι ένα από τα αριστουργήματα του dick, πραγματικά συγκλονιστικό.

Στα "Τρία στίγματα του Πάλμερ Έλντριτς" (1964), το κατ΄εξοχήν παραισθησιακό βιβλίο, ένα ον έρχεται από ένα μακρινό γαλαξία φέρνοντας στους γήινους ένα παραισθησιογόνο φάρμακο, το οποίο όποιος το πάρει βλέπει ισχυρές και ατέλειωτες έγχρωμες οπτασίες και παραισθήσεις οι οποίες αλλάζουν τελείως την πραγματικότητα και από την επιρροή του οποίου ο άνθρωπος δεν απαλάσσεται ποτέ. Ο ίδιος ο Πάλμερ Έλντριτς μπαίνει μέσα στα οράματα των χρηστών του φαρμάκου και τους βασανίζει σαδιστικά εμφανιζόμενος κάθε φορά με άλλη μορφή. Είναι ένα πραγματικά κολασμένο βιβλίο, γεμάτο απαισιοδοξία μέχρι αυτοκτονίας. Κατά την προσωπική μου άποψη είναι "το αριστούργημα". Σπάει κόκαλα.

Στο "dr. bloodmoney or how we got along after the bomb" (1965), ένας τρελός επιστήμονας βάζει με τη σκέψη του εξ αποστάσεως σε λειτουργία τους πυρηνικούς πυραύλους των ΗΠΑ και προκαλεί πυρηνικό πόλεμο. Μετά τον πόλεμο μια ομάδα από μεταλλαγμένους και τρελούς κι ένα τηλεκινητικό έμβρυο που υπάρχει μέσα στην κοιλιά του δίδυμου αδελφού του προσπαθούν να επιβιώσουν. Μυθιστόρημα απόλυτης τρέλας.

Στο "the unteleported man" (1966), ο Ντικ βρίσκεται πάλι εκτός εαυτού. Για να πάει κανείς στον πλανήτη με το περίεργο όνομα "Το στόμα της φάλαινας" χρειάζεται 15 λεπτά με τηλεμεταφορά, αλλά χωρίς καμιά πιθανότητα επιστροφής. Το ίδιο ταξείδι για να πάει κανείς με διαστημόπλοιο και να γυρίσει χρειάζεται 36 χρόνια. Κάποιος όμως αποφασίζει να κάνει κάτι τέτοιο και συναντά τρομερές αντιδράσεις. Το μυθιστόρημα δεν έχει κυκλοφορήσει ολόκληρο, μόνο το μισό. Το άλλο μισό δεν θεωρήθηκε από τον εκδότη δημοσιεύσιμο (;). Οπωσδήποτε ελλάσον έργο του Ντίκ.

Στο "the crack in space" (1966), ο α΄ μαύρος πρόεδρος της Αμερικής αποφασίζει να βρεί λύση για να βολέψει τα εκατομμύρια των ανθρώπων που βρίσκονται σε κατάσταση κατάψυξης, ξυπνώντας τους σε άλλη διάσταση.

Στο "now wait for last year" (1966), εμφανίζονται πάλι τα ισχυρά ναρκωτικά, τα οποία με την α΄ φορά, αλλοιώνουν τα κύτταρα του οργανισμού του χρήστη και του δημιουργούν μόνιμο εθισμό ενώ ταυτόχρονα τον εξακοντίζουν άλλοτε σε παράλληλους κόσμους, άλλοτε στο παρελθόν, άλλοτε στο μέλλον και πάει λέγοντας. Ταυτόχρονα ο κυβερνήτης της Γης κάθε λίγα χρόνια σκοτώνεται ή πεθαίνει για να ξαναζωντανέψει όμως την άλλη μέρα. Ένα από τα πιο αισθαντικά έργα του dick.

Στο "the zap gun" (1967), το κατ΄εξοχήν διασκεδαστικό βιβλίο του, ένας Αμερικανός και μια Ρωσσίδα, σούπερ σχεδιαστές όπλων, τα οποία όμως δεν χρησιμοποιούνται ποτέ γιατί την άλλη ήδη μέρα αποδεικνύονται ανενεργά και ντεμοντέ παιχνιδάκια, ψάχνουν να βρουν το απόλυτο όπλο για να σώσουν τη Γη από εξωγήινους εισβολείς. Το βιβλίο κουράζει στην αρχή, αλλά μετά γίνεται απίθανο. Όσο για το τέλος είναι συγκλονιστικής έμπνευσης.

Στο "counter – clock world" (1967), οι πεθαμένοι βγαίνουν από τους τάφους τους, γιατί ο χρόνος αρχίζει και γυρίζει προς τα πίσω. Όλοι περιμένουν την ανάσταση ενός μεγάλου αναρχικού φιλόσοφου, τον οποίο οι πάντες θέλουν νεκρό. Εδώ ο Ντικ πλάθει ήρωες τρομερά πιθανούς ή ανθρώπινους, τους οποίους, βρισκόμενος ο ίδιος φαίνεται σε τρομερά άσχημη ψυχική κατάσταση και κατεχόμενος από τα γνωστά αντικοινωνικά του complex, τους σκοτώνει τον ένα μετά τον άλλο. Το βιβλίο είναι ένα αριστούργημα απαισιοδοξίας και άγχους.

Στο "ganymede take – over" (1967), το οποίο έγραψε μαζί με τον ray nelson, η Γη έχει καταληφθεί από όντα από τον Γανυμήδη. Έως ότου ένα όπλο που προκαλεί παραισθήσεις και φρικτά πέφτει στα χέρια μιας ομάδας πατριωτών –αναρχικών. Ένα απόλυτο όπλο και εκτός κάθε ελέγχου.

Το "do androlds dream of electric sheep?" (1968), κινηματογραφήθηκε πρόσφατα σαν "blade runner " με πρωταγωνιστές τους harrison ford, sean young, darryl hanna και rutger hauer. Ένας εφιαλτικός κόσμος παρουσιάζεται στο βιβλίο αυτό. Οι άνθρωποι αγοράζουν αντί για οικιακά ζώα, ζώα- ρομπότ, γιατί τα πραγματικά ζώα έχουν όλα εξολοθρευτεί από τους ανθρώπους, οι οποίοι αισθάνονται ένοχοι γι΄αυτό. Ταυτόχρονα ο κεντρικός ήρωας επιφορτίζεται να "βγάλει στη σύνταξη" ανδροειδή που έχουν έλθει παράνομα από τον Άρη, για να ζήσουν και να δουλέψουν στη Γη σαν πραγματικοί άνθρωποι. Η απαισιοδοξία του βιβλίου είναι έκδηλη. Ένα από τα αριστουργήματα του Ντικ. Διαβάστε το οπωσδήποτε.

Σειρά έχει τώρα το εκπληκτικό "ubik" (1969), το πρώτο βιβλίο του dick που διάβασα και το οποίο κυριολεκτικά μου έκανε κεφάλι ( it nearly blew my mind ). Έχει κυκλοφορήσει και σε ελληνική μετάφραση σαν ΟΥΜΠΙΚ. Εδώ έχουμε ένα υποκειμενικό κόσμο στον οποίο βρίσκονται μερικοί άνθρωποι που σκοτώνονται στην πραγματικότητα, αλλά ενώ βρίσκονται σε μια κατάσταση ημι-ζωής / ημι-θανάτου, ένας με ισχυρό εγκέφαλο αρχίζει να καταστρέφει ένα-ένα τα μυαλά των άλλων. Η απόλυτη τρέλα. Πραγματικό αριστούργημα.Η πλοκή είναι το κάτι άλλο.

Στο "galactic pot healer" (1969), ένας επιδιορθωτής πήλινων αγγείων, αναλαμβάνει μια αποστολή σε ένα άλλο γαλαξία, να βοηθήσει να επικρατήσει το καλό στη σύγκρουση δυο αδελφών όντων, ενός θεικού και ενός σατανικού. Το βιβλίο ξεκινά σαν κωμωδία αλλά γίνεται στο τέλος μεταφυσικό και υπερβατικό. Ένας Ντικ 100%.

Στο "a maze of death" (1970), η επιρροή της agatha cristie είναι προφανής – η πλοκή θυμίζει το "ten little niggers" σε ένα άλλο πλανήτη – αλλά είναι γεμάτο μεταφυσικά οράματα παράδεισου και κόλασης, καθώς ο Ντικ φτιάχνει σ΄αυτό το αριστούργημά του ενα ολόκληρο θεολογικό λογικό σύστημα. Ο ίδιος λέει ότι το έγραψε υπό την επήρεια του lsd, πράγμα που το πιστεύω. Το τέλος είναι πάλι θανάσιμα απαισιόδοξο. Που τη βρήκε τέτοια πίκρα μέσα του αυτός ο άνθρωπος ;

Με το "our friends from frolix - 8" (1970), που ασχολείται πάλι με Θεούς και Μεσσίες, τελειώνει η β΄περίοδος του dick (20 βιβλία σε 10 χρόνια – ρεκόρ !) που για πολλούς θεωρείται η καλύτερή του.

Στη δεκαετία του ’70 γράφει το "we can build you" (1972), άλλο αριστούργημα με ανθρώπινα ομοιώματα, όπως του Λίνκολν αλλά και με ένα καταπληκτικό μπέρδεμα ανθρώπινων προσωπικοτήτων που οδηγεί τελικά τους ήρωες σε ψυχιατρείο. Διερωτώμαι αν ο Ντικ διετέλεσε ποτέ τρόφιμος ψυχιατρείου. Τόσο παραστατικός είναι εδώ.

Μετά από ένα διάλειμμα ο dick επανέρχεται με ένα άλλο αριστούργημα το "flow my tears, the policeman said" (1974), ένα βιβλίο που πήρε το john w. campbell memorial award. Εδώ ένας ήρωας της t.v. εκτοξεύεται σ΄ένα υποκειμενικό κόσμο, όπου δεν τον ξέρει κανείς, και όπου το μεγαλύτερο έγκλημα είναι να μην έχεις ταυτότητα. Εξαιρετικό βιβλίο.

Ακολούθησε το "confessions of a crap artist" (1975), το οποίο δεν ήταν s.f., αλλά εξαιρετικό αυτοβιογραφικό βιβλίο από τις αναμνήσεις του από το marine county, γεμάτο ανθρώπινα πάθη, χιούμορ και τραγική ειρωνία για τη ζωή και την ανθρώπινη φύση.

Το "deus irae" (1976), που το έγραψε μαζί με τον roger zelazny, κατεχόταν πάλι από παραισθησιακά θεικά οράματα και δυστυχισμένους μεταλλαγμένους από ένα πυρηνικό πόλεμο. Πολλοί δεν βρήκαν αυτή τη συνεργασία πολύ πετυχημένη. Το βιβλίο σου τη δίνει πάντως.

Άλλο αριστούργημα πάλι είναι το "a scanner darkly" (1977), στο οποίο τα ναρκωτικά επανέρχονται δριμύτερα με θανάσιμα και ψυχοπαθητικά αποτελέσματα.΄Ενας μυστικός αστυνομικός παίζει διπλό ρόλο : Τη μέρα είναι λαθρέμπορος ναρκωτικών ερωτευμένος με μια όμορφη χίπισσα και τη νύχτα παρακολουθεί τους ναρκομανείς για να πιάσει το μεγάλο ψάρι. Τελικά παθαίνει διχασμό προσωπικότητας όταν του αναθέτουν να συλλάβει τον εαυτό του και καταλήγει σε τρελοκομείο, όπου βρίσκει την πηγή των ναρκωτικών. Το βιβλίο αυτό είναι το πιο δυνατό κατηγορώ του εναντίον των εμπόρων του θανάτου και το αφιέρωσε στους νεκρούς από ναρκωτικά φίλους του.

Το 1981 κυκλοφόρησε το "valis". Ένα όραμα, άγριο, κωμικό, παραισθησιακό, γεμάτο έμμονες ιδέες. Ένα έργο υπερβολικής τρέλας μιας μεγαλοφυίας. Ένα σαρδόνιο έργο θάρρους, ανθρώπινου πόνου και αγάπης. Μια αποκάλυψη. Ένα έργο φιλοσοφικό περισσότερο και λιγότερο μυθιστόρημα. Όλα τα πολιτικά και θρησκευτικά πιστεύω του dick παρουσιάζονται σ΄αυτό το βιβλίο. Το πιο αυτοβιογραφικό απ΄όλα τα έργα του. Κεντρικός ήρωας του βιβλίου είναι ο ίδιος ο philip k. dick ή horselover fat (philip = Φίλιππος = αυτός που αγαπά τα άλογα = horselover στα Αγγλικά, dick = χοντρός στα Γερμανικά = fat στα Αγγλικά). Η προσωπικότητα του ήρωα χωρίζεται στα τρία. Ότι και να πει κανείς για τον dick είναι λίγο.

Το 1982 κυκλοφόρησε λίγο πριν πεθάνει το "divine invasion". Εδώ ο άγγελος του "Κυρίου" ειδοποιεί ένα μισάνθρωπο να συνοδέψει τη "συζυγό" του στη Γη, διότι εκείνη είναι έγκυος με το δεύτερο γιό του Θεού. Ο Αρμαγεδδώνας έρχεται - μια μάχη που θα διεξαχθεί με υπαρξιακή λογική, παραισθησιογόνα, ροκ μουσική και λευκή μαγεία, εναντίον του θηρίου "666". Χρειάζεται κι άλλο για να πεισθούμε ότι πρόκειται για ένα ακόμη αριστούργημα ;

Μετά το θάνατό του, κυκλοφόρησε το καλοκαίρι του 1982, το τελευταίο βιβλίο (;) του, μη s.f., το "the transmigration of timothy archer", στο οποίο ένας μοντέρνος ιερέας, με φιλενάδα, διαγράφεται από την Παπική εκκλησία γιατί προσπαθεί να ανακαλύψει ποιος ήταν τέλος πάντων αυτός ο Χριστός. Το βιβλίο τελειώνει με αλλεπάλληλες παραισθησιακές μετεμψυχώσεις που σου κόβουν την ανάσα και σε γεμίζουν δέος για αυτόν τον αριστουργηματικό συγγραφέα.


Λοιπόν, τέλειωσαν τα βιβλία σου, Φίλιπ ; Δεν μπορώ να το πιστέψω ακόμα. Πιστεύω ότι πραγματικά δεν πέθανες. Ζεις σε κάποιο παράλληλο κόσμο, ζεις στους υποκειμενικούς κόσμους όλων εμάς των φανατικών αναγνωστών σου. Ζεις στη σκέψη μας, στα οράματά μας στις έμμονες ιδέες μας. Κάποια μέρα θα ξανάρθεις σίγουρα πάλι και αυτή τη φορά θα μείνεις μαζί μας για πάντα. Σε κάποιο παράλληλο κόσμο ίσως κάποιος σε πρόλαβε και σου ΄δωσε να πάρεις το χάπι, που ο ίδιος ξέχασες. Αυτό σου΄δωσε τη ζωή, αλλά όχι στο δικό μας κόσμο. Κάπου αλλού. Κάπου μεταξύ ζωής ή θανάτου. Σε κάποια ημι-ζωή. Σε κάποιο limbo. Κάπου ανάμεσα σε 2 διαστάσεις. Αλλά που θα πάει δεν θα ξαναγίνει η σύγκλιση των 1.000.000 σφαιρών ; Τότε είναι όλα πιθανά, και ακόμη κι ο ίδιος ο Θεός τρέμει από φόβο (moorcock). Αυτή τη φορά θα σε περιμένουν και η γυναίκα σου που σε εγκατέλειψε, και ο μικρός γιός σου, η όμορφη φιλενάδα σου που θα ξαναζωντανέψει και κείνη και αυτή τη φορά δεν θα πάθει ποτέ καρκίνο, η χαδιάρα γατούλα σου που τη σκότωσε ο Θεός και όλοι εμείς οι τρελοί.
 

end (;)

"Κανείς δεν πεθαίνει ποτέ αληθινά" (pkd)

Μερικές κριτικές για τον Ντικ (μεταθανάτιες)


Από τον peter nichols της grolier encyclopedia of s.f. :

"Ήταν εξαιρετικά εφευρετικός συγγραφέας, πετύχαινε προσβάσεις σε φανταστικούς κόσμους, στους οποίους κανένας άλλος συγγραφέας δεν είχε φτάσει ποτέ.

Η συμπάθειά του για τις άθλιες καταστάσεις στις οποίες υπέβαλλε τους ήρωές του – συχνά ήταν αντι-ήρωες, μικροί, κανονικοί άνθρωποι της καθημερινότητας, παγιδευμένοι σε δύσκολες υπαρξιακές καταστάσεις και συνθήκες – ήταν τόσο πιστευτή, τόσο ανθρώπινη. Όλο το έργο του κατείχετο από ένα ανθρώπινο ενδιαφερον, μια αγάπη του ανθρώπου για τον άνθρωπο, κάτι που απουσίαζε από άλλους συγγραφείς της γενιάς του, οι οποίοι γίνονταν τρομερά πολυσύνθετοι και δυσανάγνωστοι. Ακόμα και ο πιο επικίνδυνος μεταφυσικός τρόμος των βιβλίων του έφερε ένα γεμάτο παράπονο, τρωτό, καθαρά ανθρώπινο πρόσωπο. Ήταν τόσο οικείος σε μας, τόσο ειλικρινής αλλά και τόσο επικίνδυνος. Ίσως ήταν ο πιο αστείος συγγραφέας της εποχής του αλλά ίσως και ο πιο τρομαχτικά εφιαλτικός απ’όλους.

Οι φόβοι του ήταν οι δικοί μας φόβοι, γραμμένοι όμως μ’ένα τρόπο, που οι ίδιοι δεν θα τολμούσαμε ποτέ να τους εκστομίσουμε".


Από τον ted white του amazing :

"Ο Ντικ έπαιζε συνέχεια ένα παιχνίδι ανάμεσα στον άκρο σουρεαλισμό και στην τραγική κωμωδία. Εξερευνούσε πάντα το interface = μεταβατικό στάδιο ανάμεσα στη λογική και στην πραγματικότητα (ή παραλογισμό ή φαντασία). Ήταν μια ζωή κολασμένα απολαυστικός. Σημαδεμένος από την υπέροχη αίσθηση του παραλόγου ήταν υπέροχα ευανάγνωστος".


Από την patricia warrick, καλή φίλη μου και τακτική αλληλογράφο, καθηγήτρια Αγγλικών του Πανεπιστημίου του wisconsin :

"Τα 34 μυθιστορήματα και οι 112 ιστορίες που ο Ντίκ εξέδωσε πριν από το θάνατό του είναι ένα ειλικρινές ντοκουμέντο για την αξιοσημείωτη προσωπική και άνιση πάλη του ανθρώπου αυτού με τον διάβολο, και το χάος που απειλούσε να τον καταπιεί. Προσπαθούσε μια ζωή να συμβιβάσει τα ασυμβίβαστα – αυτά που είχε στο μυαλό του μ’αυτά που είχε στην καρδιά του. Τελικά ο άνθρωπος πήγε σ’ένα από τους κόσμους που περιέγραφε στα βιβλία του. Ήταν ένα μυαλό σε κίνηση".


Ο ίδιος ο Ντικ είχε εξομολογηθεί στον gregg rickman :

"Από μικρός ήθελα να γίνω ποιητής. Έγινα ποιητής και μάλιστα αρκετά καλός. Εκείνο όμως που δεν έβλεπα ήταν τα λεφτά".


Σε ένα γράμμα του πάλι εξομολογείται για ένα όραμα :

"Εκείνο εμφανίσθηκε μέσα σε ζωντανή φωτιά, με απαστράπτοντα χρώματα και με πλήρη ισορροπημένη επίγνωση της δύναμής του. Με άρπαξε, με γράπωσε ολοκληρωτικά, με σήκωσε πέρα από τους περιορισμούς της μήτρας του γνωστού χωροχρόνου. Την ίδια στιγμή ήξερα ότι όλος ο κόσμος γύρω μου ήταν ένα παιχνίδι με χαρτιά, ένα ψέμα, μια απάτη, μια συνομωσία κατά του ανθρώπινου γένους".


Στο περιοδικό publishers weekly αναγράφεται :

"Ένας από τους πιο εφευρετικούς συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας και όχι μόνο, του οποίου η αναζήτηση, που θυμίζει κάτι ανάλογο με τους Ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης που έψαχναν για το Ασημένιο Δισκοπότηρο (grail), εξερεύνησε τέτοια θέματα όπως το Κάρμα, το Σύμπαν σαν ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα αλλά και τη Γνωστικιστική Αφηρημένη Έννοια του Πραγματικά Κακού".


Ο robert anton wilson, συγγραφέας της Τριλογιας illuminati έγραψε :

"Ο Ντικ εξηγούσε μυστικιστικές καταστάσεις καλύτερα από οποιονδήποτε οραματιστή συγγραφέα και φιλόσοφο, παρελθόντος, παρόντος και μέλλοντος – ακόμα καλύτερα από τον willian blake ή τον aleister crowley. Το έργο του είναι ένας Κολασμένος Θησαυρός, μια Αγια Κατάρα".


Ο ίδιος ο Ντικ γράφει σ΄ένα γράμμα του :

"Το Φεβρουάριο του 1974, είχα μια συνάντηση - σύγκρουση με τον ίδιο τον Θεό".



Η ΖΩΗ ΤΟΥ pΚd Χρονολογικά